20. Yüzyılın ünlü Alman Şairi Bertolt Brecht'i yıllar önce kısacık bir şiiriyle tanımıştım. Az sözle ne çok şey anlatıyordu;
"Duvara tebeşirle yazıldı: Savaş istiyoruz.
En önce vuruldu bunu yazan ." B. Brecht
Bertolt Brecht 10 Şubat 1898'de Almanya'da doğdu. 14 Ağustos 1956'da öldü. Çekingen ve içine kapanık bir çocukluk dönemi geçirdiği söylenir.
Şair, oyun yazarı, tiyatro yönetmeni ve kuramcısı olan Brecht Epik Tiyatronun da kurucusu sayılır. (Epik Tiyatroda olaylar geleneksel tiyatronun aksine dramatik bir biçimde canlandırılmak yerine izleyiciye anlatılır. Amaç düşündürmek, izleyicinin bir karara varmasını sağlamaktır.
Bertolt Brecht tiyatrosuyla dünyayı yalnızca yorumlamak değil, onu değiştirmek istemiştir. 48 oyun yazdı. Üç Kuruşluk Opera, Cesaret Ana ve Çocukları en tanınmış eserlerindendir. Şiirleri olağanüstü kapsamlıydı. Şiirlerinde barışı, aydınlığı ve umudu işaret eden dizeler vardır.
ŞİİRLERİNDEN ÖRNEKLER:
BİZDEN SONRA DOĞANLARA
Gerçekten karanlık bir çağdır yaşadığım!
Ahmaktır hilesiz söz. Düz bir alın
Vurdumduymazlığa işaret. Gülen
Kötü haberi almamış henüz
Nasıl bir çağdır bu,
Ağaçlardan bahsetmenin neredeyse suç sayıldığı
Birçok alçaklığa suskun kalışı içerdiğinden.
Yolu kaygısızca karşı karşıya geçen
Ulaşılmazdır artık herhalde
Zorda kalan arkadaşları için.
Doğrudur: Geçimimi sağlamaktayım halâ
Fakat inanın bu sadece bir tesadüftür
Yaptıklarım
Arasında hiçbir şey hak vermiyor karnımı doyurmaya.
Tesadüfen ayaktayım (Şansım ters giderse mahvoldum.)
Diyorlar ki ye ve iç sen! Sevin, neyin varsa!
Fakat nasıl yiyip içeyim ki, yediğim
Bir açın ellerinden kaptığım lokmaysa, bir
Susuzun sorduğu bardak suysa içtiğim?
Ve yine de yiyip içiyorum ben!
Ben de bir bilge olmak isterdim.
Yazıyor eski kitaplar bilgelik nedir:
Dünya kavgalarına uzak durmak ve o kısa zamanı
Korkusuz geçirmek.
Şiddete başvurmadan hem
Kötülüğe iyilikle karşılık vermek
Düşlerle gerçekleştirmek değil, unutmak
Bilgelik olarak kabul ediliyor
Tüm bunları yapamıyorum:
Gerçekten karanlık bir çağdır yaşadığım!
ÇAĞRI
Doğrudur yıldırımın düştüğü, yağdığı
yağmurun,
Bulutların rüzgârla sökün ettiği.
Ama savaş öyle değil, savaş rüzgârla
gelmez,
Onu bulup getiren insanlardır.
Duman tüten topraktan bahar boyunca,
Dökülüp yükselir birden gökyüzü.
Ama barış ağaç değil, ot değil ki
yeşersin:
Sen istersen olur barış, istersen
çiçeklenir.
Sizsiniz uluslar, kaderi dünyanın.
Bilin kuvvetinizi.
Bir tabiat kanunu değildir savaş,
Barışsa bir armağan gibi verilmez
insana:
Savaşa karşı
Barış için
Katillerin önüne dikilmek gerek
"Hayır yaşayacağız" demek.
SÖZLERİ
* "Her insan kendi adasında yaşar"
*"Hiçbir ilerleme mantığa dönüş kadar zor değildir."
* "Sen kazandın ama ben haklıydım."
* "Özgürlük neye yarar, yaşarsa bir arada özgürlerle tutsaklar. "
* "Kurtuluş yok tek başına, ya hep beraber; ya da ya da hiç biriniz...!"
* "Mücadele eden yenilgiye uğrayabilir, mücadele etmeyen zaten yenilmiştir. "
* "Barış, insandan yana olan tüm çabaların, tüm üretimin, yaşama sanatını da içermek üzere tüm sanatların temelidir."
Bertolt BRECHT
Özellikle bir şairin şiirlerini daha iyi anlayabilmek için yaşadığı dönemi de incelemek lazım.
YanıtlaSilDoğrudur yıldırımın düştüğü, yağdığı yağmurun,
Bulutların rüzgârla sökün ettiği.
Ama savaş öyle değil, savaş rüzgârla gelmez,
Onu bulup getiren insanlardır.
...
Çok beğendim.. :) KAlemine sağlık
Acıyı yaşayan insanlar başkalarının acıları nı da daha etkileyici biçimde dile getiriyorlar. Brecht de Hitler Almanya'sında yaşamış, savaşların yıkımlarını görmüş bir şair. Duyarlı insanlar barışı hep özlemişler.
YanıtlaSilÇok teşekkürler.
Açıkçası yazarı hiç bilmiyordum ama şiirleri gerçekten etkileyi imiş.
YanıtlaSilŞiirleri, oyunları Türkçe dahil, farklı dillere çevrilmiş. Bazı şiirleri tiyatro sanatçılarımız tarafından seslendirilmiş. Savaş acıları belki insanları farklı etkiliyor.
Silbrecht çok önemli biri yaaa çok severim onun kitaplarından tiyato ve sinemanın nasıl olması gerektiğini öğrendim :) teşekkürler :)
YanıtlaSilBen teşekkür ederim Derin.
YanıtlaSilYorumlarının neden çoğu kez spam kutusuna düştüğünü bilmiyorum,
Merhabalar.
YanıtlaSilGüzel ve keyifli bir paylaşımdı. Teşekkür ederim. Ayrıca internete girdim ve Bertolt Brecht'i araştırdım. Şiirleri gerçekten çok anlamlı ve güzel olmakla birlikte sanat, edebiyat, şair ve şiir hakkında bir şeyler yazmadan ayrılmak olmazdı.
Sanat ve edebiyat milletin maddi ve manevi değerlerini birleştiren ve fertlerini ortak estetik duygularda buluşturan bir olgudur.
Şiir dediğimiz büyü kendiliğinden durduk yerde oluşan bir olgu değildir. Bu, şairin yüklendiği ağır sorumluluktan kaynaklanmaktadır. Çünkü şair, bir toplumun düşünen beyni, yürüyen ayağı,konuşan dilidir. Şair toplumla iç içedir. Topluma sırt çeviremez. Küsemez.
Sağlıcakla ve şiirle kalın.
Merhabalar
SilDeğerli katkınıza ve güzel yorumunuza çok teşekkür ederim. Bir zamanlar yazmak kadar tutkuyla bağlandığım bir alışkanlığım vardı; Okumak. O yıllarda kitaplar çok daha uygun fiyatlarla satılırdı, sosyal medya bu kadar geniş bir alana yayılmamıştı. Ve gözlerimiz daha sağlıklıydı.
Sanatçıların, duyarlı insanların aynı zamanda toplumun dili olduklarına inanıyorum. Her dönem yaşadıklarının bir aynası oluyor. Tabii ki küsmeden, küstürülmeden düşüncelerini serbestçe aktarabilen insanlardan oluşan bir toplum tarihe kalıcı izler bırakabiliyor.
Sağlıklı, mutlu yarınlara.
Şiiri dinlemeyi severim ama okurken kendimi veremiyorum. Bertolt Brecht'u biliyorum ama hiç bir kitabını okumadım. Eksikliğimmiş.
YanıtlaSilHer başlangıç bazen sonlardan yola çıkar. Son kelimeniz ne güzel bir özeleştiri. Dinlemeyi sevmek de şiir sevmenin bir başka boyutu. Ünlü tiyatro sanatçılarımızın seslendirdikleri harika şiirler var. Çok içtenlikle söylüyorum, belki bir gün şiir okumaktan ve dinlemekten öte yazmaya bile girişebilirsiniz.
Silçok sevdiklerimden, şiir seçimleriniz de yine çok iyi:)
YanıtlaSilBenim de çok sevdiklerimden. Brecht'in şiirleri genellikle çok kapsamlı. İki şiiri de çok güzeldi, ama başlangıç bölümlerini alabildim.
SilBarış içinde mutlu yarınlara.
Alman edebiyatını seviyorum. Aslında her yüzyılın düşünürleri, yazarları çizerleri vs mutlaka şikayet edilecek bir şeyle bulmuşlar, olmuşta zaten. Mutlaka karamsarlık, kötülük hep hakimmiş. Herkes yaşadığı dönemin en kötüsü olduğuna ikna olmuş. Aynılarını biz de yaşıyoruz mesela... bu da üzerine düşünülmesi gereken bir konu diye düşünüyorum. Selamlar :)
YanıtlaSilDünyanın her yerinde, farklı toplumlarda, çeşitli dönemlerde iyi şeyler de kötü şeyler de oluyor elbette. Ancak herkesin olaylara durumlara bakış açısı, değerlendirmesi farklı olabilir. Sanatçılar, daha duyarlı ve derin düşünenler çok yönlü düşünüp farklı yargılara varabilirler. Bir zamanlar Anadolu'da yaşamış halk ozanları; Yunus Emre, Pir Sultan Abdal, Mevlâna, ya da Namık Kemal, Mehmet Akif Ersoy, Tevfik Fikret, Halide Edip Adıvar. Ya da dünya edebiyatında Hitler Döneminin izleri, Rönesans, Reform Dönemleri.
SilÖnemli olan gerçekçi değerlendirmeler, çıkarlarına ters düşse bile doğruyu savunanlar kolay kolay unutulmuyor, geçmişten geleceğe kalıcı izler bırakıyorlar.
Masallara, destanlara, türkülere, efsanelere , tiyatro oyunlarına. resim ve heykel sanatına yansıyan her düşünce zamanla, tarihin gerçek yüzünde yerini buluyor.
Duyarlılık ve farkındalık ne kadar önemli.
Baris tum sanatlarin temelidir.... fransiz ihtilalinin ilk once kendi cocuklarini yemesi gibi savaş istiyoruz yazan kişinin savaş başlayınca ilk vurulan kişi olmasi... Aforizmalari insani derin sulara birakiyor. Paylasim icin tesekkurler
YanıtlaSil"Yurtta Barış Dünyada Barış" ne anlamlı bir sözdür. Ama çıkarları uğruna savaşları hiç bitirmeyenler bebeklerin, çocukların nasıl perişan olduğunu hiç göremediler.
YanıtlaSilBen teşekkür ederim.
Berthold Brecht Avusturya'da da cok okunan bir yazar. Şiirlerinde anlattıkları hala güncel bence.
YanıtlaSilDünyanın birçok ülkesinde şiirlerinin, yazılarının çevirileri yapılıyor.
SilDüşüncenize katılıyorum. İnsanlar savaş ve barış konusunda nasıl bu kadar yanılgıya düşebilirler. Kişisel ve ülkesel çıkarlar ön planda ne yazık.
Adam öldü ama şiirleri hala yaşıyor. Ki sözleri ne kadar da anlamlı ve güzel. ''Her insan kendi adasında yaşar.'' dediği gibi. Beğendim. 😊
YanıtlaSilDünyaca tanınmış değerli insanlar eserleriyle yıllarca yaşıyorlar . Pek çoğunun zamanında değerleri bilinememiş ne yazık. Ah insanlık...
SilBrecht sanatın her dalına öyle dokunuşlar yapmış öyle bir kulvar oluşturmuş ki sanatın her anında imzasını görmek beni şaşırtmıyor. Başka gözle görebilen olmak çok büyük bir yetenekken Brecht bunu yepyeni şekillerde tanıtabilmesiyle de ünlü. Emeğinize sağlık çok güzel bir tanıtım olmuş.
YanıtlaSilNe güzel bir yorum. İlk cümlenize tümüyle katılıyorum. Brecht duyarlı ve naif insanlara ne güzel bir örnektir. Yaşadığı dönemlere tam anlamıyla tanıklık etmiş bir şair, yazar.
SilSevgiyle.