ŞAİRLER DE ÖLÜR- Süreyya Berfe ve Cemal Süreya'yı Dizeleriyle Anmak...

 

Her başlangıç güzeldir; Başlayınca devam etmek istersiniz. Yeni bir umutla, yeni birikimlerle, yeni bir heyecanla. Gerçeklerle hayaller arasında yeniden var olmaya çalışır, duvarları-çitleri kaldırıp, önünüzde aydınlık, tertemiz, güvenli yollar bulursunuz kendinize. Kış uykusuna yatmak değil, adeta yeniden var olmak gibidir bu.  Şiiri uğraş edinmenin en güzel yanı bu. Şairlerin diliyle-gözüyle-ruhuyla dünyaya tanıklık ediyorsunuz.

Kış koşulları zordur dünyanın her yöresinde. Yağmur, soğuk, fırtına, kar yaşamı felç eder bazen. Doğa kanunu; direncini yitiren her canlı,  başlangıçtan bitişe doğru yol alır.  Bilinmez, bazen uzun bazen kısacık bir ömrün tükenişidir bu. Ünlü şairler şiir diliyle ne güzel dile getirmişlerdir son' u. Güzel dile getirilen her şey çabuk kabul görür. "Neylersin ölüm herkesin başında / Uyudun uyanamadın olacak / Kim bilir nerde, nasıl, kaç yaşında /Bir namazlık saltanatın olacak / Taht misali o musalla taşında" der Cahit S. Tarancı.

Şairler de ölür; Ancak kalıcı izler bırakan tüm insanlar anılarda yaşar. 9 Ocak- iki şairimizin ölüm yıldönümleriydi. Süreyya Berfe ve Cemal Süreya. İki ünlü şairin birinin adı, diğerinin soyadıyla ortak sayılır. Farklı dönemlerde, farklı yıllarda farklı  yörelerde yaşamışlar. Bilmiyordum, okudukça öğrendim; Tesadüf, iki şairimiz de son yıllarını İzmir'de geçirmişler. İkisi de şiirlerinde: dünyadan, hayattan, insanlardan, çocuklardan, sevgiden, aşktan söz etmişler. Ülkemizde ve dünyada çeşitli dallarda pek çok ünü sanatçı gibi, yaşarken sıkıntı çekmişler. 

Süreyya Berfe; hayatının son yıllarını çok sevdiği Urla'da geçirmiş, Urla'da toprağa verilmiş. Bir anıt mezarı yok. 9 Ocak 2025 'te Urla'da çok az kişiyle mütevazı bir Anma töreni düzenlenmiş. Hayatı boyunca hiç evlenmemiş ama sevdiği kadınlar olmuş. 

Süreyya Berfe 1943 İstanbul doğumlu. Şiirleri on dört yabancı dile çevrilmiş. Türkiye Milli Talebe Federasyonunun düzenlediği bir yarışmada "Kasaba" adlı şiiri birinci olmuş. İlginçtir, 1991 yılında Cemal Süreya Şiir Ödülü'nü aldı.

Usta Şair; Yapı Kredi Yayınları arasında yayınlanan, tüm şiirlerini bir araya getiren  455 sayfa kitabının adını KALFA koymuş. Kitabın arka kapağında anlamlı bir tanımlama var: "Berfe'nin şiirleri: Dünyalı, kronik...hep ironik deniyor. 

Şiirlerinden Dizelerle Süreyya Berfe:

ŞİİR ÇALIŞMALARI 3

Aldım.

Kullanıyorum.

Az kaldı:

Hayat 

* * *

İyi ki kırıldı

dedemlerin evindeki ayna 

çocukluğuma bakamayacağım.

* * *

Ayrıldık,

Pek etkilenmedik.

Ağaçlar

çiçeğe durmuştu.

* * *

Ellerimden başladı yaşlılık benleri

yüreğimden değil.

* * * 

Bunayacağım, bunarım elbet.

Belleğimi

hayalgücü gibi geliştiremezsem.

* * * 

Herkes' e 

Yanık tarlalardaki otlar

Yalnızlık gibisi yok değil mi?

* * *

Ölüm korkusu eskirse...

* * *

ÇİÇEK YERİNE  

"Çocukken çocuk oldun "herbirşey" e özenmedin

Büyüdün malları mülkleri terk ettin. 

Gün oldu yalnız kaldın bir başına acıların ortasında.

Sevecen yanların eksilmemiş eksiltemedin.

Çoğu zaman kolların çocuğunu kucaklar gibi 

Koşman ayrılmak için değil, kavuşmak için sanki."

* * * 

Hayatı unutma

Yeniyi unutma

Yaşayanı unutma.

* * * * 

KASABA ( 4 sayfada devam eden , ödüllü Kasaba şiirinden dizeler:) 

Akşam sessiz bir tören gibi başlar

Ve dönenleri

Tuzlu yorgun bir özlemle dönenleri

Sevinçle karşılar

En temiz rüzgârı saklamıştır onlara

En yıldızlı geceyi

En geniş gökyüzünü

Evlerini akasya kokularıyla doldurur

Taş avlularına Ay'ı gönderir 

Bir bulutluk yağmurla ıslanmış damlalarda 

Çocuklar uyur 

Kadınlar yün eğirir 

Önce masal yüzlü ninniler 

Sonra bağ türküleri

Yaşmaklı yemenili türküler

Kasaba türküleri söylenir.

* * *

KALFA ( Kitaba adını veren şiir. 81 dizelik şiirin son 7 dizesi.)

İşte aldım kalemi yazdım:

Belki iyi ettim

belki büyük hatalar yaptım 

belki de kınayacak beni ezberciler.

Sağlık olsun n' apalım

kalem bu

benim en acemi silahım

* * * 

"Sen, sen ol inandığın doğruları bırakma." 

Süreyya  BERFE 

* * * * * 

CEMAL SÜREYA 

1931 yılında Erzincan'da doğdu. 9 Ocak 1990 yılında İstanbul'da yaşamı noktalandı. Türkçenin tüm derinliğini ve zenginliğini dizelerinde işlemiştir. Şiirlerinde aşk, sevgi, zaman, ölüm, insan, dostluk temalarını işlemiştir. 

SÖZLERİ VE ŞİİRLERİNDEN DİZELER:

"Biliyorsun ben hangi şehirdeysem /Yalnızlığın başkenti orası" 

* * *

Ama ne var eskisi gibi değil

Bir başına değil aşk başka sevilerle koşullu 

Meselâ barışa arada bir gökyüzüyle

Her şeyin gerçeği insanlıkla beraber

Aşk ünlü güzellik 

* * * 

"İki şey aşk ve şiir/ Mutsuzlukla beslenir biri/ biri ona dönüşür"...

* * * 

"Öldürmektir felsefeleri bir karıncayı bile, ama yaşatmayı bilmezler."

* * * 

FOTOĞRAF 

Durakta üç kişi

Adam kadın ve çocuk

Adamın elleri ceplerinde 

Kadın çocuğun elini tutmuş

Adam hüzünlü 

Hüzünlü şarkılar gibi hüzünlü

Kadın güzel

Güzel anılar gibi güzel

Çocuk

Güzel anılar gibi hüzünlü

Hüzünlü şarkılar gibi güzel. 

* * *

UZAKTAN SEVİYORUM SENİ (Ünlü Şairin çok sevilen şiirinden 7dize)

öyle uzaktan seviyorum seni

elini tutmadan

yüreğine dokunmadan

gözlerinde dalıp dalıp gitmeden 

şu üç günlük sevdalara inat

serserice değil adam gibi seviyorum

öyle uzaktan seviyorum seni. 

Cemal Süreya

* * * 

Kaybettiğimiz tüm değerlerimizi rahmetle, saygıyla, minnetle anıyoruz.

Derleyen: Makbule ABALI- Eğitimci

11 Ocak 2025 İzmir- Urla 

Kaynaklar: Süreyya Berfe- Kalfa- Yapı Kredi Yayınları

                   Şiir Adaları-Çağdaş Şairlerimiz-Arife Kalender

                    40 Şairin Eli -Türkiye Yazarlar Sendikası-Kadıköy Belediyesi.

                    İnternet- Edebiyat sayfaları